Sự khác nhau giữa QA và QC

Hiện nay, cùng với sự phát triển của đất nước, Hải Phòng đang vươn mình trở thành một thành phố công nghiệp, nhiều nhà máy và khu công nghiệp đã được xây dựng. Do đó, thành phố đang rất cần nguồn nhân lực để đáp ứng cho sự phát triển công nghiệp trong đó có nhu cầu về nhân lực quản lý kỹ thuật, quản lý chất lượng. Nhân viên đảm bảo chất lượng (QA) và nhân viên kiểm soát chất lượng (QC) đóng vai trò quan trọng trong quá trình hoạt động của nhà máy. QA– QC là những thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến trong các nhà máy, doanh nghiệp sản xuất. Vì vậy, các bạn sinh viên ngành Kỹ thuật công nghiệp cần hiểu rõ QA và QC là gì và sự khác nhau giữa chúng.

QA là gì?
QA (Quality Assurance) là nhân viên đảm bảo chất lượng trong các nhà máy, doanh nghiệp sản xuất. QA có nhiệm vụ xây dựng hệ thống, quy trình sản xuất, quản lý chất lượng và giám sát, đo lường việc thực hiện các tiêu chuẩn chất lượng đề ra.
QC là gì?
QC (Quality Control) là nhân viên kiểm soát chất lượng trong các nhà máy, doanh nghiệp sản xuất (hay còn gọi với tên khác là nhân viên KCS). QC có nhiệm vụ trực tiếp kiểm tra từng công đoạn trong quy trình sản xuất để đảm bảo thành phẩm đạt chuẩn chất lượng theo yêu cầu. Nhân viên QC thường được chia thành 3 vị trí: nhân viên kiểm soát chất lượng đầu vào (IQC), nhân viên kiểm soát chất lượng quy trình sản xuất (PQC), nhân viên kiểm soát chất lượng đầu ra (OQC).

Sự khác nhau giữa QA và QC
QA và QC là hai khía cạnh của quản lý chất lượng. Mặc dù một số hoạt động đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng có mối quan hệ với nhau, nhưng hai hoạt động này được định nghĩa khác nhau. Thông thường, các hoạt động và trách nhiệm QA hầu như bao gồm tất cả hệ thống chất lượng theo cách này hay cách khác, trong khi QC là một tập hợp con của các hoạt động QA. Hình dưới đây trình bày các định nghĩa của ISO 9000:2015 về QA và QC.

Mô hình quản lý chất lượng
Có khá nhiều người nhầm lẫn về công việc của nhân viên QA và QC do chưa hiểu rõ được bản chất công việc của 2 vị trí này. Chúng ta có thể hiểu tính chất công việc của QA – QC đều là quản lý chất lượng, tuy nhiên, nhân viên QA chịu trách nhiệm bao quát toàn bộ hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, còn nhân viên QC thì trực tiếp kiểm tra chất lượng và hoàn thiện sản phẩm.
Công việc chính của một nhân viên QA:
Nhân viên QA trong các nhà máy – doanh nghiệp sản xuất đảm nhận các công việc sau đây:
- Thiết lập, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quản lý chất lượng (tiêu chuẩn ASME, tiêu chuẩn ISO…) cho doanh nghiệp, bao gồm: sổ tay chất lượng, quy trình hệ thống chất lượng, các quy trình – hướng dẫn công việc cụ thể, các biểu mẫu quản lý chất lượng.
- Đánh giá hệ thống quản lý chất lượng của doanh nghiệp hàng năm.
- Cập nhật các tiêu chuẩn chất lượng mới và làm mới hệ thống quản lý chất lượng của doanh nghiệp theo yêu cầu của thị trường.
- Phối hợp với QC triển khai – giám sát việc áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng.
- Phối hợp với bộ phận sản xuất, giới thiệu sản phẩm – tiêu chuẩn chất lượng khi có khách hàng đánh giá doanh nghiệp.
- Tham gia đề xuất các giải pháp cải tiến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.
- Quản lý hồ sơ và các chứng nhận theo quy trình quy định.
- Thực hiện việc đánh giá các nhà cung cấp, nhà thầu phụ của doanh nghiệp…
Nhân viên QA chịu trách nhiệm bao quát toàn bộ hoạt động sản xuất của doanh nghiệp
Công việc chính của một nhân viên QC:
Nhân viên QC trong các nhà máy – doanh nghiệp sản xuất thường được phân thành IQC, PQC, OQC nên mỗi vị trí sẽ đảm nhận một khâu trong quy trình sản xuất sản phẩm:
- Nhân viên IQC: Kiểm tra chất lượng vật tư, nguyên liệu đầu vào; theo dõi tình hình sử dụng và chất lượng nguyên liệu – vật tư trong quá trình sản xuất; làm việc với nhà cung cấp để xử lý các vấn đề, sự cố phát sinh – đánh giá nhà cung cấp; tham gia phát triển sản phẩm mới, sản xuất hàng mẫu…
- Nhân viên PQC: Phối hợp với QA triển khai quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm; trực tiếp kiểm tra các công đoạn làm việc của công nhân – chủ động phát hiện lỗi và yêu cầu công nhân sửa chữa; tham gia giải quyết các yêu cầu của khách hàng – các khiếu nại về chất lượng sản phẩm; tham gia phát triển sản phẩm mới – sản xuất hàng mẫu…
- Nhân viên OQC: Tham gia xây dựng tiêu chuẩn đánh giá chất lượng thành phẩm; trực tiếp kiểm tra chất lượng thành phẩm – xác nhận “Pass” với sản phẩm đạt yêu cầu; phân loại sản phẩm lỗi, sai sót kỹ thuật và chuyển yêu cầu sửa chữa cho PQC; xử lý các yêu cầu – khiếu nại của khách hàng về chất lượng sản phẩm…