Chăm sóc dầu thủy lực

CHĂM SÓC DẦU THỦY LỰC
TAKE CARE OF HYDRAULIC OIL

ĐÀO DUY TÙNG
Giám đốc điều hành Stauff Vietnam – Thành viên của Stauff Germany

       “Tầm quan trọng của dầu thủy lực”
      Khoa học, kỹ thuật và công nghệ không ngừng phát triển, thế giới đang bước vào cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật – công nghiệp 4.0, để bắt kịp việc đổi mới khoa học kỹ thuật, yêu cầu chúng ta phải luôn làm chủ được công nghệ với tính chuyên môn hóa và tự động hóa ngày càng cao.
Ngành hàng hải không những đang đi đầu trong phát triển khoa học công nghệ, mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe, như tiêu chuẩn tự động hóa, tiêu chuẩn an toàn, tiêu chuẩn giảm phát thải ra môi trường…
Trong ngành hàng hải và đặc biệt trên các đội tàu, hệ thống thủy lực ngày càng được sử dụng nhiều hơn, như trên tàu hàng thông thường là hệ thống: đóng mở nắp hầm hàng, các loại cẩu trên tàu (cẩu hàng, cẩu xuồng, cẩu thực phẩm…), hệ thống tời neo, hệ thống máy lái, hệ thống ballast… với các tàu chuyên dụng hệ thống thủy lực còn được dùng nhiều hơn như hệ thống đóng mở cửa, nâng hạ sàn của tàu chở ô tô… Các thiết bị của hệ thống thủy lực ngày càng hiện đại hơn như: trước đây các hệ thống thủy lực chỉ dùng van điện từ dạng ngăn kéo để điều khiển nhưng để nâng cao hiệu năng cũng như độ chính xác trong quá trình điều khiển thì việc sử dụng các van servo, van tỷ lệ, bơm piston áp lực cao ngày càng được áp dụng nhiều hơn. Để các thiết bị trên tàu có sử dụng điều khiển bằng thủy lực làm việc có hiệu quả, chúng ta cần đảm bảo dầu thủy lực đang sử dụng trong hệ thống phải sạch, để đảm bảo cho các thiết bị trên luôn hoạt động tốt vì chúng cực kỳ “nhạy cảm” với hạt bẩn trong dầu.
       Dầu thủy lực trên tàu như máu trong cơ thể, máu càng tốt thì cơ thể càng khỏe mạnh, dầu càng tốt thì các thiết bị hoạt động càng trơn tru. Dầu bẩn đồng nghĩa với việc hiệu suất của hệ thống giảm đi, thiết bị nhanh hỏng hơn, thời gian thay dầu ngắn hơn. Hơn nữa phần lớn thời gian tàu chạy trên biển nên việc sửa chữa thiết bị rất khó khăn (do hạn chế về vật tư thiết bị và con người). Trong trường hợp các phụ kiện bị hỏng phải chờ đồ thay thế, thì tùy theo tải trọng và loại tàu mà mỗi ngày dừng tàu sẽ rất ảnh hưởng tới hải trình và nguy cơ mất an toàn rất cao. Hơn nữa cái mất lớn hơn là con người và cũng như uy tín với khách hàng.
      Vì vậy với việc tổng hợp kinh nghiệm hoạt động trong gần 100 năm trải rộng hầu hết các quốc gia trên thế giới. STAUFF Việt Nam xin giới thiệu về việc chăm sóc dầu thủy lực trên tàu.
        “Nguyên nhân gây bệnh – tầm soát và ngăn ngừa bệnh”
         90% hư hỏng của hệ thống thủy lực là do dầu thủy lực - dầu bị nhiễm bẩn và dầu bị biến chất.
Dầu thủy lực bẩn thì hệ thống thủy lực sẽ nhanh chóng gặp các sự cố làm giảm hiệu suất làm việc, nhanh làm biến chất dầu thủy lực, gây hư hỏng các phần tử thiết bị, dầu rò rỉ gây ô nhiễm môi trường.

       Dầu thủy lực bị biến chất gây ra sự tổn hao công suất làm việc của hệ thống thủy lực tăng chi phí vận hành hệ thống thủy lực và gây ra các sự cố hư hỏng trong hệ thống thủy lực.

       Hầu như chúng ta chưa có kiến thức và kỹ năng về chăm sóc dầu thủy lực
       Qua khảo sát của Stauff Việt Nam với các nhà máy đóng tàu, sửa chữa tàu lớn thuộc SBIC, các công ty vận tải như Vinaline, Hải Phòng traco, Tân Bình, Trường Minh, Cảnh Sát Biển…thì đều chưa được trang bị các kiến thức về chăm sóc dầu thủy lực.
Có thể thấy,
      Chúng ta hay ngộ nhận là dầu thủy lực mới là dầu sạch. Thực tế thì dầu mới thường có độ sạch theo tiêu chuẩn ISO4406 là khoảng Code 23. Vì thế nên đối với các hệ thống thủy lực sử dụng các thiết bị thủy lực chính xác như van tỷ lệ, van servo, bơm piston cao áp … thì dầu thủy lực mới là “chưa đủ sạch" để làm việc tốt.
Việc kiểm tra dầu thì dựa hoàn toàn với đơn vị cung cấp dầu (tính khách quan không có). Hơn nữa các đơn vị cung cấp dầu còn phải gửi mẫu sang các phòng lab ở nước ngoài để kiểm tra rồi nhận kết quả thời gian mất cả tháng, trong khoảng thời gian đó có thể hệ thống thủy lực đã bị sự cố do dầu thủy lực bị bẩn.
       Chạy flushing hệ thống đường ống dầu thì việc kiểm tra độ sách hoàn toàn bằng cảm tính, bằng mắt thường. Điều này là không thể vì mắt chúng ta chỉ có thể nhìn được các hạt có kích thước lớn hơn 30µ (micron).

       Việc thay lõi lọc hầu như không được thực hiện hoặc là có thực hiện thì sẽ thay thế định kỳ. Điều này không chính xác vì có thể lúc đó hạt bẩn trong dầu đã vượt quá số lượng cho phép hoặc chưa tới mức cho phép. Để có thể xác định thời điểm thay lõi lọc dầu một cách chính xác chúng ta phải kiểm tra bằng máy đo độ sạch của dầu theo các tiêu chuẩn: ISO 4406 / NAS 1638/SAE 4059.
       Việc thay dầu thủy lực cũng vậy. Mọi người thay dầu thủy lực theo định kỳ hoàn toàn chưa hợp lý vì tuổi thọ của dầu thủy lực phụ thuộc vào nhiều yếu tố: áp suất, nhiệt độ, bức xạ, phóng xạ, nhiễm bẩn…chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào nhà sản xuất.
       Xử lý dầu thủy lực nhiễm bẩn rất tốn chi phí và làm ô nhiễm môi trường
      Dầu thủy lực rất đắt tiền. Trong khi đó hệ thống thủy lực thường có số lượng dầu lên tới cả nghìn lít. Một lần thay dầu là cực kỳ tốn kém. Hơn nữa khi phải thay dầu mới, vấn đề không đơn giản chỉ là thay dầu mà còn cộng thêm các chi phí để xử lý dầu cũ, chạy vệ sinh xúc rửa đường ống, xử lý chất bẩn bên trong van / xy lanh… Chi phí xử lý dầu cũ có thể cao hơn từ 2- 3 lần chi phí mua dầu thủy lực.
     Mỗi lần xử lý dầu thủy lực, cho dù chúng ta có làm tốt cách mấy thì dầu thủy lực cũng sẽ bị rò rỉ ra ngoài môi trường. Chỉ cần 1 lít dầu rò rỉ xuống nguồn nước, thì nó có thểm làm ô nhiễm tới 250.000 lít nước.

       Chăm sóc dầu thủy lực một cách tốt nhất
      Bảo đảm dầu thủy lực luôn luôn sạch. Bố trí các thiết bị lọc trong hệ thống một cách hợp lý. Thường xuyên kiểm tra độ bẩn dầu thủy lực để đưa ra quyết định thay thế lõi lọc đúng thời điểm nhất.

      Đảm bảo tất cả các bề mặt bể chứa dầu phải là kín ngoại trừ nắp thở. Nắp thở cũng phải kiểm tra thường xuyên. Đối với những hệ thống thủy lực ngoài trời hay làm việc trong các môi trường có không khí ẩm, đảm bảo phải có mái che và các bộ lọc thở có hút ẩm.

       Kiểm soát tốt các yếu tố làm biến chất dầu thủy lực. Đồng thời kiểm tra đánh giá độ biến chất dầu thủy lực một cách thường xuyên.

       Lời kết
      Khi thực hiện viết bài nội san này. Song song với tập đoàn Stauff toàn cầu, Stauff Việt Nam chúng tôi đã và đang thực hiện công việc chăm sóc dầu thủy lực cho các hệ thống thủy lực trên toàn Việt Nam.Và cũng xin được chia sẻ, những hệ thống thủy lực mà đã được chăm sóc dầu thủy lực một cách đúng cách, thì tuổi thọ của hệ thống, độ an toàn và tin cậy cao hơn gấp nhiều lần. Thêm vào đó, chi phí bảo trì sửa chữa thì giảm đi rất nhiều lần.