Sỹ quan hàng hải - Họ là ai!

1. Bố trí nhân sự trên tàu biển quốc tế

Với trên 90% hàng hóa trên thế giới được vận chuyển bằng đường biển, Vận tải biển đồng nghĩa với QUỐC TẾ. Theo quy định của Tổ chức Hàng hải thế giới trên các con tàu, người đứng đầu là Thuyền trưởng (Captain, Master), bên dưới được chia làm hai bộ phần chính là Boong (Deck Department), Máy (Engine Department) và bộ phận phục vụ (đầu bếp, phục vụ viên).
Danh mục các chức danh chủ yếu thuộc hai bộ phận trên tàu như sau:
Bộ phận Boong:
1. Thuyền trưởng  (Captain, Master) 01
2. Đại phó (Chief Officer)   01
3. Thuyền phó 2 (Second Officer)  01
4. Thuyền phó 3 (Third Officer)  01
5. Thủy thủ trưởng (Bosun)  01
6. Thủy thủ AB    tối thiểu 01
7. Thủy thủ OS   tối thiểu 01
Bộ phận Máy:
1. Máy trưởng (Chief Engineer)  01
2. Máy 2 (Second Engineer)  01
3. Máy 3 (Third Engineer)   01
4. Máy 4 (Fourth Engineer)  01
5. Thợ máy AB   tối thiểu 01
6. Thợ máy Oiler   tối thiểu 01

  

Buồng điều khiển máy tàu NSU Keystone (Máy trưởng Hoàng Văn Thủy, giảng viên Khoa MTB)

2. Tiêu chuẩn chức danh sỹ quan

Mỗi chức danh trên tàu đòi hỏi trình độ đào tạo và kinh nghiệm khác nhau với mức lương cũng rất khác nhau. Các chức danh thủy thủ, thợ máy yêu cầu về trình độ đào tạo ở mức sơ cấp hoặc trung cấp, trong khi các chức danh sỹ quan đòi hỏi trình độ đào tạo ở mức cao đẳng hoặc đại học. Các chức danh sỹ quan được chia thành hai mức: Sỹ quan mức vận hành (Officer – Operating Level) và Sỹ quan mức quản lý (Officer – Management Level). Trong đó, Thuyền trưởng, Đại phó, Máy trưởng, Máy 2 là các sỹ quan mức quản lý; Thuyền phó 2, Thuyền phó 3, Máy 3, Máy 4 là các sỹ quan mức vận hành.

Quy định về trình độ đào tạo và kinh nghiệm chuyên môn đối với các chức danh thuyền viên trên thế giới được quy định tại Công ước quốc tế về tiêu chuẩn huấn luyện, cấp chứng chỉ và trực ca cho thuyền viên, sửa đổi tại Manila 2010 (International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers – STCW2010). Ở Việt Nam, hiện áp dụng theo quy định trong Thông tư 03/2020/TT-BGTVT quy định về tiêu chuẩn chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn, đào tạo, huấn luyện thuyền viên và định biên an toàn tối thiểu của tàu biển Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ban hành. Dưới đây là quy định về điều kiện đối với sỹ quan máy tàu mức trách nhiệm vận hành theo Thông tư 03/2020/TT-BGTVT.
"Điều 34. Điều kiện cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn sỹ quan máy tàu có tổng công suất máy chính từ 750 kW trở lên
1. Điều kiện chuyên môn:
a) Tốt nghiệp chuyên ngành khai thác máy tàu biển trình độ cao đẳng trở lên hoặc tốt nghiệp chương trình đào tạo sỹ quan hàng hải ngành khai thác máy tàu biển do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định. Trường hợp tốt nghiệp chuyên ngành khai thác máy tàu biển trình độ trung cấp thì phải hoàn thành chương trình đào tạo nâng cao do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định;
b) Có tiếng Anh hàng hải trình độ 2 trở lên;
c) Đạt kết quả kỳ thi sỹ quan máy tàu có tổng công suất máy chính từ 750 kW trở lên.
2. Điều kiện thời gian đảm nhiệm chức danh:
a) Có thời gian thực tập được ghi trong "Sổ ghi nhận huấn luyện" tối thiểu 12 tháng theo chương trình huấn luyện đáp ứng các yêu cầu tại Mục A-III/1 của Bộ luật STCW hoặc có thời gian đi biển tối thiểu 36 tháng trên tàu có tổng công suất máy chính từ 750 kw trở lên trong đó phải có ít nhất 06 tháng đảm nhiệm chức danh thợ máy trực ca AB;
b) Trường hợp đã đảm nhiệm chức danh sỹ quan máy tàu có tổng công suất máy chính dưới 750 kw thì phải có ít nhất 06 tháng đi biển trên tàu có tổng công suất máy chính từ 750 kw trở lên
.”

Một góc buồng máy tàu NUS Keystone (trọng tải trên 25.000 tấn)

3. Sỹ quan vận hành máy - Họ là ai

Chương trình đào tạo Khai thác máy tàu biển hướng tới sinh viên tốt nghiệp có kiến thức, kỹ năng theo tiêu chuẩn sỹ quan máy mức trách nhiệm vận hành. Theo đó, Khoa phối hợp với các công ty tàu biển để đưa sinh viên đi thực tập để đảm bảo 12 tháng huấn luyện theo tiêu chuẩn STCW2010. Sinh viên khi nhận bằng tốt nghiệp sẽ có đủ điều kiện tham dự kỳ thi do Cục Hàng hải tổ chức để nhận chứng chỉ chuyên môn Sỹ quan vận hành máy. 

Các sỹ quan và thợ máy đang bảo dưỡng động cơ chính